Trong hơn một thập kỷ trở lại đây, bóng đá thế giới chứng kiến làn sóng các nhà đầu tư ngoại đổ bộ vào các CLB lớn nhỏ. Nếu Premier League là “mặt trận chính” của xu hướng này, thì La Liga – giải đấu vốn nổi tiếng với tính truyền thống – cũng đang dần mở cửa cho các ông chủ nước ngoài. Dù không rầm rộ như ở Anh, nhưng sự hiện diện của các ông chủ nước ngoài ở La Liga đang từng bước thay đổi cấu trúc tài chính và chiến lược phát triển của nhiều CLB. Cùng tìm hiểu ngay!
Truyền thống sở hữu nội địa và bước ngoặt cổ phần hóa
Tây Ban Nha vốn là quốc gia có mô hình sở hữu CLB khá đặc biệt. Những đội bóng lớn như Real Madrid và Barcelona không có ông chủ theo kiểu cá nhân mà được sở hữu bởi hội viên (socios) – tức là các cổ động viên đóng góp tài chính và có quyền bầu cử ban lãnh đạo. Tuy nhiên, mô hình này chỉ giới hạn ở một số đội, còn lại phần lớn các CLB đều hoạt động như doanh nghiệp tư nhân và có thể được mua bán cổ phần.
Theo các trang tin tổng hợp keo bong da, kể từ sau cuộc khủng hoảng tài chính 2008 và đặc biệt là sau đại dịch COVID-19, nhiều CLB La Liga rơi vào tình trạng thiếu hụt ngân sách. Đây là thời điểm các nhà đầu tư nước ngoài bắt đầu tìm thấy cơ hội thâm nhập, đặc biệt là những đội bóng tầm trung hoặc nhỏ, nơi giá trị mua vào không quá cao nhưng có tiềm năng sinh lời nếu phát triển đúng hướng.
Một số ông chủ nước ngoài tiêu biểu ở La Liga
Peter Lim – Valencia CF (Singapore)
Peter Lim là cái tên quen thuộc nhất khi nói đến nhà đầu tư ngoại tại La Liga. Tỷ phú người Singapore mua lại phần lớn cổ phần của Valencia vào năm 2014 với kỳ vọng đưa CLB này trở lại đỉnh cao. Tuy nhiên, dưới thời ông Lim, Valencia gây tranh cãi lớn do những quyết định thiếu nhất quán về nhân sự và chính sách tài chính.
Dù đội bóng có một số thành tích đáng chú ý như vô địch Copa del Rey năm 2019 (thắng Barca với tỷ số bóng đá 2-1), nhưng Lim bị chỉ trích vì sa thải liên tục HLV, bán đi nhiều trụ cột như Ferran Torres, Dani Parejo, Rodrigo… khiến Valencia từ ứng viên top 4 rơi xuống nhóm giữa bảng. Mối quan hệ giữa ông và người hâm mộ đội bóng vì thế cũng ngày càng căng thẳng.
Grupo Pacific Media – RCD Mallorca (Mỹ)
Tập đoàn Pacific Media Group (PMG), vốn đầu tư vào nhiều CLB nhỏ tại châu Âu, đã mua lại phần lớn cổ phần của RCD Mallorca năm 2016. Dưới sự hậu thuẫn của họ cùng cựu ngôi sao bóng rổ Steve Nash, Mallorca trở lại La Liga và duy trì vị trí tương đối ổn định trong các mùa gần đây. Mô hình của PMG là sử dụng dữ liệu phân tích để tối ưu hóa chuyển nhượng và chi phí vận hành, mang phong cách “tiền ít nhưng hiệu quả”.
Turki Al-Sheikh – UD Almería (Ả Rập Xê Út)
Turki Al-Sheikh, một nhân vật nổi bật trong ngành thể thao và giải trí của Ả Rập Xê Út, đã mua lại UD Almería vào năm 2019. Sau khi lên nắm quyền, ông thực hiện cuộc đại tu mạnh mẽ: thay đổi HLV liên tục, đưa về nhiều cầu thủ Nam Mỹ và châu Phi, đầu tư nâng cấp sân vận động và cơ sở hạ tầng.
Kết quả, Almería nhanh chóng thăng hạng La Liga nhưng vẫn chật vật trụ lại do thiếu ổn định chiến thuật. Dù vậy, ông chủ Ả Rập vẫn cam kết dài hạn với dự án, biến Almería thành một “phòng thí nghiệm” để thử nghiệm mô hình điều hành bóng đá hiện đại tại Tây Ban Nha.
Idan Ofer – Atlético Madrid (Israel)
Tỷ phú người Israel, Idan Ofer, là cổ đông lớn thứ hai tại Atlético Madrid sau khi mua khoảng 33% cổ phần vào năm 2018. Ông đầu tư thông qua công ty Quantum Pacific Group. Dù không trực tiếp điều hành, nhưng Ofer đóng vai trò lớn trong việc giúp CLB cải thiện tài chính và mở rộng các chiến lược thương mại, bao gồm kế hoạch chuyển nhượng có chọn lọc và phát triển hình ảnh quốc tế.
Tác động của các ông chủ nước ngoài ở La Liga
Sự hiện diện của các ông chủ nước ngoài giúp một số CLB thoát khỏi khủng hoảng tài chính, có nguồn lực để giữ chân hoặc mua sắm cầu thủ tốt hơn. Ngoài ra, họ cũng mang theo tư duy quản trị hiện đại, tiếp thị số và chiến lược phát triển dài hạn theo hướng thương mại hóa.
Tuy nhiên, không phải tác động nào cũng tích cực. Như trường hợp của Peter Lim, khi quyền lợi kinh tế cá nhân được đặt trên lợi ích thể thao của CLB, hậu quả là sự tụt dốc về thành tích và mất lòng người hâm mộ. Mô hình “chủ đầu tư xa” – không hiện diện tại địa phương và thiếu gắn bó với văn hóa bản địa – thường dẫn đến quyết định điều hành thiếu chiều sâu.
Thêm vào đó, các CLB vẫn còn chịu sự giám sát chặt từ La Liga và liên đoàn bóng đá Tây Ban Nha (RFEF) trong việc kiểm soát ngân sách, khiến một số nhà đầu tư không thể “bơm tiền” tùy ý như ở Premier League.
Sự xuất hiện của các ông chủ nước ngoài ở La Liga là xu hướng tất yếu trong dòng chảy thương mại hóa bóng đá hiện đại. Dù không bùng nổ như ở Anh, nhưng tại Tây Ban Nha, những nhà đầu tư quốc tế đang âm thầm tạo ra sự thay đổi trong cấu trúc quản trị, mô hình vận hành và tham vọng phát triển của các CLB.
Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là sự cân bằng: giữa đầu tư tài chính và tôn trọng giá trị lịch sử – giữa chiến lược thương mại và bản sắc văn hóa. Nếu làm được điều đó, các ông chủ ngoại có thể trở thành chất xúc tác giúp La Liga vươn mình mạnh mẽ hơn trong cuộc đua toàn cầu hóa bóng đá.
Xem thêm: Sự sa sút của các lò đào tạo bóng đá trẻ ở La Liga
Xem thêm: World Cup 2030 tổ chức ở đâu? Thể thức giải đấu ra sao?
"Mọi nhận định bóng đá, phân tích kèo mà chúng tôi gửi tới quý độc giả chỉ mang tính chất tham khảo. Vui lòng không sử dụng chúng cho các mục địch cược bóng đá. Vì đấy là hành vi bất hợp pháp."
